15 maart 2001 - Thema: Conferenties, Diaconaat, Evangelisatiewerk | Herbert van Daalen

Alcoholverslaving is een van de grote maatschappelijke problemen in Oost-Europa. Roemenië vormt daar geen uitzondering op, of het zou in negatieve zin moeten zijn. Ds. Levente Horvath (rechts op foto), voorzitter van de stichting Bonus Pastor (Goede Herder) in de Roemeense stad Cluj-Napoca, kan veel vertellen over de desastreuze gevolgen van alcoholverslaving. Hij weet ook dit: “Er is geen ontsnapping aan de verslaving zonder God.”

Samen met ds. Adorjan Kalman (links op foto) geeft Levente Horvath leiding aan de stichting. In navolging van De Hoop in Dordrecht zijn ze nu bezig met het opzetten van een verslaafdenopvang. In 1998 kocht de stichting een oud, vervallen kasteel met bijgebouwen. De opzet: na de verbouwing mensen permanent opvangen.

Hoe omvangrijk het alcoholprobleem precies is, weet niemand. Ds. Adorjan Kalman, bestuurslid van de stichting Bonus Pastor: “Er zijn geen statistieken. Niemand weet precies hoe groot de problemen zijn. Het is een taboe. Vrouwen schamen zich er voor. Onder mannen ben je een vent als je drinkt. Het is een probleem dat in veel gevallen binnenskamers blijft.”

Probleem groter
Het drankprobleem is volgens Levente Horvath na de Wende veel groter geworden. Waarom? Hij vertelt: “Mensen hebben geen toekomst. Ze zien geen uitweg uit hun financiële problemen. Daarbij komt dat mensen in Roemenië allemaal zelf sterke drank maken. Op het platteland heeft iedereen pruimen, daar stoken ze Palinka van, een sterke drank met een alcoholpercentage van soms wel zestig procent. Ook maken ze zelf wijn. Dan is het natuurlijk logisch dat ze veel drinken.” Drugsgebruik is in Roemenië veel minder een probleem. “De mensen hebben geen geld om harddrugs te kopen”, zegt Levente Horvath.

Drankmisbruik en gokken gaan volgens Adorjan Kalman in Roemenië hand in hand. Levente Horvath: “Mannen vergokken hun huizen of flats. Ze komen op straat terecht. Gezinnen zijn kapot, de mannen slapen onder bruggen.” Er zijn opvangcentra in Roemenië, zogenaamde psychiatrische units. “De artsen en verpleegkundigen hadden er déze oplossing: verslaafden kregen medicijnen en werden na een of twee weken weer uit het ziekenhuis ontslagen. Daarna grepen ze weer naar de fles. Het probleem werd niet goed onder ogen gezien, er werd niet over gepraat. Het was een taboe”, aldus Adorjan Kalman.

Schok
Levente Horvath werd voor het werk onder verslaafden geïnspireerd tijdens bezoek aan opvangcentra in Schotland en Nederland (De Hoop). “Ik was erg geïnteresseerd in de problematiek rond alcoholisten. Ik heb in die centra de mensen gezien en dat was een grote schok voor mij. Toen werd het plan geboren om zoiets ook in Roemenië te gaan opzetten. Mijn ervaringen in het buitenland brachten mij tot het inzicht dat hulp alleen geboden kan worden vanuit het Evangelie.”

Terug in Roemenië sprak hij met bisschop Csiha Kalman over zijn ervaringen. “We hadden wel een kerkelijk comité verslaving, maar dat werkte niet. Er was ook geen plaats binnen de kerk waar mensen opgeleid konden worden voor de alcoholmissie. Ik was al blij dat de kerk oog kreeg voor de verslavingproblematiek.” Niet lang daarna startte Levente Horvath een jeugdgroep in de omgeving van Tirgu Mures met het doel jongeren te interesseren en op te leiden voor het werk onder verslaafden. “Er waren genoeg christenen die zich aanboden. Veel studenten wilden wat doen in Gods Koninkrijk, maar er was gebrek aan goede trainers.” In de herfst van 1993 werd het eerste therapiekamp georganiseerd, voor verslaafde mannen uit de omgeving. Evangelisatie vormde een belangrijk onderdeel. Zomer 1994 volgde een zevendaagse conferentie. “Al snel voelde ik dat God in ons midden was.”

Sessies van enkele dagen waren volgens Levente Horvath toch niet de ideale situatie. “Ze kostten veel geld en mensen konden zo’n conferentie niet betalen. We hadden namelijk vaak te maken met thuis- en daklozen en mensen zonder werk. Bovendien is het voor verslaafden moeilijk om na enkele dagen training thuis de fles te laten staan. Het beste is een plek waar verslaafden een tijdlang niet met alcohol in aanraking komen.”

Geschikte plek
Levente Horvath ging na de oprichting van de stichting Bonus Pastor op zoek naar een geschikte plek voor een centrum in Roemenië. “In het dorp Ozd konden we een kasteelruïne kopen en acht hectare land eromheen pachten. We zijn nu druk bezig het gebouw op te knappen. Vanuit het buitenland hebben we flinke financiële steun gekregen. Dat is gebedsverhoring geweest. We hadden niets, maar God zag naar ons om. We hebben nu een plek waar we in de toekomst verschillende therapieën kunnen geven. De bedoeling is dat er ook een boer¬derij komt, waar mensen een werktraject kunnen volgen.”

De verslaafdenkampen worden ook nog steeds georganiseerd. “Elk jaar zijn er vier. Per keer worden ze bezocht door 60 tot 100 mensen. Jongerengroepen bezoeken de kerkelijke gemeenten. In de kerkdienst preekt de dominee en snijdt aan de hand van zijn tekst het alcoholprobleem aan. Daarna spreekt een arts er over. Een ex-verslaafde vertelt zijn of haar verhaal. We hopen op die manier het taboe te doorbreken.”